Anamnesis

Vanuit een inhoudelijk verwantschap besloten vijf jonge kunstenaars samen te exposeren. Vorig jaar lieten zij met succes hun eerste presentatie zien in de Cacao- fabriek te Helmond. Voor hun tweede expositie in deze samenstelling hebben ze Studio Seine als locatie gekozen. Alle vijf werken ze vanuit de begrippen tijdelijkheid, vergankelijkheid en herinnering.

Als we het hebben over herinneringen, hebben we het meestal over iets persoonlijks dat we toekennen aan individuen. We weten allemaal wat het is om een herinnering aan iets te hebben, om te proberen iets te herinneren of je bewust te zijn van het feit dat je iets vergeten bent. Dit vermogen om te onthouden en herinneren vormt een belangrijk onderdeel van wat ons mens maakt. Zonder dit vermogen zouden we vastzitten in een eeuwig heden, sprakeloos en zonder gedachtes. We delen dus allen de capaciteit om te herinneren, maar tegelijkertijd zijn herinneringen voor ieder van ons iets eigens en ze maken ons onafhankelijke en zelfbewuste individuen.

Hoe vanzelfsprekend ons geheugen ook is, de werking ervan is moeilijk uit te leggen. Sinds Plato het geheugen beschreef als een wastablet, bestaat er al een associatie tussen het geheugen en het vastleggen van informatie in materie. Freud sprak over het geheugen als een ‘mystical writing pad’, een stuk speelgoed waarop getekend kan worden, maar dat net zo makkelijk gewist kan worden. Het visuele, beeldende aspect van herinneringen maakte, zodra fotografie uitgevonden werd, dat dit het nieuwe gangbare model voor de herinnering werd. Op haar beurt nam film met haar verloop in tijd en de optie om dit verloop terug te spoelen de rol van de fotografie in de metafoor over. Het meest recent is misschien de computer om te beschrijven hoe we onthouden, hoe we informatie opslaan en verwerken.

Dit zijn allen middelen om de werking van mentale processen in het hoofd van een individu te verduidelijken door middel van materie, maar herinneren beschrijven als iets dat enkel in ons hoofd gebeurt is te beperkt. Dergelijke mentale processen staan niet op zichzelf. Herinneren heeft ook fundamenteel een sociale en culturele dimensie. Mensen die herinneren doen dat niet als geïsoleerde wezens, maar als sociale wezens, constant in interactie met andere van dat soort wezens en bewegend door tijd en ruimte. De inhoud van het geheugen laat dit zien: onze herinneringen zijn zelden momenten van isolatie of pure inwaardse reflectie. Er is dus altijd sprake van een inter- actie tussen het individu en de omgeving vol sociale en culturele aspecten die het geheugen beïnvloeden. De expositie geeft een diverse kijk op het ervaren, herbeleven en koesteren van herinneringen.